درس اول: مفاهیم مقدماتی و کلیدی در علم شیمی
(شیمی مورتیمر فصل اول – شیمی سیلبربرگ فصل اول)
- تعریف شیمی، تعریف ماده، تعریف جزء
- خواص فیزیکی و شیمیایی
- حالت های ماده: مایع، جامد و گاز
- انرژی پتانسیل و جنبشی
- واحدها و ضرایب تبدیل در مسائل شیمی
- آشنایی با واحد SI
- دما، چگالی، زمان، حجم
- درصد آلیاژ و محاسبات آن
- خواص فراگیر و متمرکز
- آشنایی با ارقام با معنی و مباحث آن
- آشنایی با گرد کردن و قوانین آن
- اعداد دقیق
درس دوم: اجزاء ماده و ساختار اتمی
(شیمی مورتیمر فصل دوم – شیمی سیلبربرگ فصل دوم)
- عنصر، ترکیب، مخلوط
- قانون بقای جرم
- قانون نسبت های معین
- قانون نسبت های چندگانه
- اصول تئوری اتمی دالتون
- انطباق اصول اتمی دالتون با قوانین جرم
- کشف الکترون: پرتوکاتدی
- کشف الکترون: جرم و بار الکترون
- کشف هسته اتم
- ساختار اتم
- عدد اتمی، عدد جرمی و نماد اتمی
- آشنایی با ایزوتوپ و نحوه ی شناسایی آن
- جرم اتمی عناصر و نحوه ی محاسبه آن
- آشنایی با جدول تناوبی
- دسته بندی عناصر در جدول تناوبی
درس سوم: فرمول شیمیایی و نامگذاری ترکیب ها
(شیمی سیلبربرگ فصل دوم)
- مقدمه
- تشکیل پیوند یونی
- قانون کلمب
- انرژی یونیزاسیون
- پیش بینی الکترون دهی یا الکترون گیری عناصر
- تشکیل پیوند کوالانسی
- ترکیب های یونی دوتایی و نامگذاری آنها
- ترکیب های یونی دو تایی شامل عناصر چند یونی و نحوه ی نامگذاری آنها
- ترکیب های یونی چند اتمی و نحوه ی نامگذاری آنها
- نامگذاری خانواده ی اکسیانیون ها
- ترکیب های یونی هیدراته و نامگذاری آنها
- اسیدها و نامگذاری آنها
- پیوندهای کوالانسی دوتایی و نامگذاری آنها
- محاسبه ی جرم مولکولی ترکیبهای یونی و کوالانسی از روی فرمول شیمیایی
- دسته بندی مخلوط ها
درس چهارم: کمیت های مقداری و تبدیلات آن ها
(شیمی مورتیمر فصل سوم-شیمی سیلبربرگ فصل دوم)
- مول، مفهوم و کاربردهای آن
- جرم مولی، مفهوم و کاربردهای آن
- تبدیل اتم به مول و برعکس در عناصر
- تبدیل کمیت به مول و برعکس در ترکیبهای مولکولی و یونی
- درصد جرمی، مفهوم و کاربردهای آن
- تعیین درصد جرمی از فرمول شیمیایی
- تعیین جرم یک عنصر از درصد جرمی
- تعیین فرمول تجربی برای ترکیب ناشناخته
- تعیین فرمول مولکولی برای ترکیب ناشناخته
- آنالیز احتراقی در ترکیبات آلی
درس پنجم: استوکیومتری ( موازنه ی ) معادله های شیمیایی
(شیمی مورتیمر فصل چهارم-شیمی سیلبربرگ فصل سوم)
- مقدمه
- معادله ی شیمیایی
- شم مولکولی موازنه ی معادله های شیمیایی
- محوریت مول در موازنه ی معادله های شیمیایی
- مهمترین قواعد موازنه ی معادله های شیمیایی
- کمیت های مقداری در موازنه ی معادله های شیمیایی و تبدیلات آن ها
- آشنایی با واکنش دهنده ی محدود ساز و کاربرد آن در مسائل مختلف
- مفهوم جدول واکنش و تعیین میزان واکنش دهنده ی محدود ساز
- ارتباط میزان محصول و واکنش دهنده ی محدود ساز
- آشنایی با درصد بازده و کاربرد آن در مسائل مختلف
- بیان غلظت بر حسب مولاریته
- رقیق کردن یک محلول و نتایج کاربردی آن
- استوکیومتری در محلول ها
درس ششم: واکنش های شیمیایی در محلول آبی- بخش اول: واکنش های یونی و واکنش های رسوبی
(شیمی مورتیمر فصل سیزدهم-شیمی سیلبربرگ فصل چهارم)
- تشریح قطبی بودن مولکول آب
- ترکیبات یونی محلول در آب
- مکانیسم انحلال ترکیبات یونی در آب
- مفهوم الکترولیت
- محاسبه ی تعداد مول یون ترکیبات یونی در آب
- انحلال ترکیبات کوالانسی در آب
- قوانین انحلال برای ترکیبات یونی
- واکنش های مولکولی برای انحلال ترکیباتی یونی
- واکنش های یونی کامل برای انحلال ترکیبات یونی
- واکنش های یونی خالص برای انحلال ترکیبات یونی
- آشنایی با واکنش های رسوبی
- پیش بینی تشکیل رسوب در محلول آبی
- واکنش های متاتسیس یا تراساختی
درس هفتم: واکنش های شیمیایی در محلول آبی- بخش دوم: واکنش های اسید و باز و واکنش های اکسایش کاهش
(شیمی مورتیمر فصل سیزدهم-شیمی سیلبربرگ فصل چهارم)
- مقدمه
- تعریف آرنیوسی اسید و باز
- پرتون حل شده در اسید
- یون هیدرونیم
- اسید و باز الکترولیتی قوی و ضعیف
- ویژگیهای ساختاری اسید و باز
- تشکیل آب از یونهای H و OH (رخداد کلیدی واکنشهای اسید و باز)
- انتقال پروتون در واکنشهای اسید و باز (واکنش بین باز و اسید قوی)
- انتقال پروتون در واکنشهای اسید و باز (واکنش بین باز و اسید ضعیف)
- سنجش حجمی (آشنایی با فرآیند تیتراسیون)
- واکنشهای اکسایش کاهش
- برخی از اصطلاحات واکنش های اکسایش کاهش
- آشنایی با عامل احیا و عامل اکسید
- عدد اکسایش و قواعد آن
- کاربردهای عدد اکسایش برای شناسایی عوامل احیا و اکسید
- انواع واکنش های اکسایش کاهش
- واکنشهای ترکیبی
- تجزیه
- احتراقی
- جابجایی
- درجه فعالیت فلزات
- مقایسه فعالیت فلزات بر اساس قدرت احیا و اکسایش
درس هشتم: گازها
(شیمی مورتیمر فصل دهم-شیمی سیلبربرگ فصل پنجم)
- تفاوت های گاز با مایع و جامد
- تعریف فشار
- اثبات وجود اتمسفر
- اندازه گیری فشار اتمسفر
- واحدهای فشار
- قانون بویل
- قانون شارل
- روابط استخراج شده از قانون بویل و شارل
- قانون آمونتون
- قانونی ترکیبی گازها
- قانون آووگادرو
- رفتار گاز در شرایط استاندارد
- دانسیته گاز
- جرم مولکولی گاز
- فشار جزیی گازها
- قانون دالتون
- کسرمولی گاز
- جمع آوری گاز روی آب
- استوکیومتری واکنش با توجه به قانون گازها
- نظریه جنبشی گازها
- فرضیه های نظریه جنبشی گازها
- توصیف کیفی گاز با نظریه جنبشی
- توصیف منشاء فشار
- توصیف قانون بویل
- توصیف قانون شارل
- توصیف قانون آمونتون
- توصیف قانون آووگادرو
- توصیف کمی گاز با نظریه جنبشی
- قانون کلی گازها
- سرعت مولکولی گاز
- افیوژن و کاربردهای آن
- دیفیوژن
- گاز حقیقی
- نقش برهمکنشهای بین ذره ای
- نقش حجم ذرات
- گاز واندروالس و معادله ی آن
درس نهم: شیمی گرمایی
(شیمی مورتیمر فصل پنجم-شیمی سیلبربرگ فصل ششم)
- مقدمه، تفاوت ترمودینامیک و ترموشیمی
- تعریف سیستم و محیط
- انتقال انرژی در سیستم
- گرما و کار: انرژی داخلی، قانون اول ترمودینامیک
- انتقال انرژی صرفا از طریق گرما
- انتقال انرژی صرفا از طریق کار
- قانون بقای انرژی
- دیمانسیون های انرژی
- تابع حالت و کاربرد آن
- انتالپی
- فرآیندهای گرماده و گرماگیر
- ظرفیت گرمایی (ویژه و مولی)
- گرماسنجی (کالری متری)
- انواع گرماسنج (کالریمتر)
- گرماسنج فنجان قهوه
- گرماسنج بمبی
- استوکیومتری معادله های شیمی گرمایی
- قانون هس و کاربرد آن
- انتالپی استاندارد واکنش
- معادلات تشکیل و تغییرات انتالپی استاندارد آنها
- تعیین مقدار انتالپی استاندارد
- سوخت های فسیلی و تغییرات آب و هوایی
درس دهم: ساختار الکترونی اتم- بخش اول
(شیمی مورتیمر فصل ششم-شیمی سیلبربرگ فصل هفتم)
- فیزیک کلاسیک و ماهیت موجی نور
- فرکانس، طول موج و سرعت امواج الکترومغناطیس
- طیف الکترومغناطیس
- توضیح طیف پیوسته نور مرئی با فیزیک کلاسیک
- شکست و پراکنش نور
- توضیح پراش نور با استفاده از فیزیک کلاسیک
- پراش و تداخل نور
- ماهیت ذره ای نور
- تابش جسم در اثر حرارت (تئوری ماکس پلانک)
- اثر فوتوالکتریک (تئوری انیشتین)
- طیف خطی (مدل بور)
- مدل بور اتم هیدروژن
- فرضیه های مدل بور
- ویژگیهای مدل بور
- محدودیت های مدل بور
- کاربردهای مدل بور
- محاسبه ی انرژی ترازها
- محاسبه ی انرژی یونیزاسیون
- محاسبه ی طول موج
درس یازدهم: ساختار الکترونی اتم-بخش دوم
(شیمی مورتیمر فصل ششم-شیمی سیلبربرگ فصل هفتم)
- خاصیت دوگانگی موج-ذره ای ماده و انرژی
- خاصیت موجی الکترون
- خاصیت ذره ای فوتون
- اصل عدم قطعیت هایزنبرگ
- اوربیتال اتمی
- معادله شرودینگر
- مکان احتمالی الکترون در اتم
- اعداد کوانتومی و اوربیتال اتمی
- اعداد کوانتومی و تراز انرژی
- شکل اوربیتال اتمی
- اوربیتال s
- اوربیتال p
- اوربیتال d و …
درس دوازدهم: ساختار الکترونی اتم-بخش سوم
(شیمی مورتیمر فصل ششم-شیمی سیلبربرگ فصل هشتم)
- مقدمه ای درباره روش قرار گیری الکترون در اوربیتال
- سه شاخص مهم در مورد اتمهای چند الکترونی
- عدد کوانتومی اسپین الکترون و کاربرد آن
- ظرفیت اوربیتابی (قاعده طرد پاولی)
- تقسیم بندی ترازها از لحاظ انرژی
- تطبیق بین مدل کوانتومی و جدول تناوبی (اصل آفبا)
- ساخت دوره های جدول تناوبی با اصل آفبا
- رسم دیاگرام اوربیتالی
- آشنایی با فرمولهای اوربیتالی
- دسته بندی الکترونها
- الکترونهای داخلی
- الکترون های خارجی
- الکترون های ظرفیت
درس سیزدهم: ساختار الکترونی اتم-بخش چهارم (خواص اتم)
(شیمی مورتیمر فصل هفتم-شیمی سیلبربرگ فصل هشتم)
- مفهوم shielding
- مفهوم بار موثر هسته
- اندازه اتمی
- انرژی یونش
- الکترون خواهی
- خواص یون های تک اتمی
- خواص مغناطیسی فلزات انتقالی: دیامغناطیس و پارامغناطیس
- شعاع یونی
درس چهاردهم: مدل های پیوند شیمیایی
(شیمی مورتیمر فصل هفتم-شیمی سیلبربرگ فصل نهم)
- انواع پیوند بین اتمی
- یونی
- کوالانسی
- فلزی
- نماد لوییس و قانون هشت تایی
- پیوند یونی و مدل تشکیل آن
- انرژی شبکه در تشکیل پیوند یونی
- چرخه بورن – هابر
- خواص پیوند یونی
- پیوند کوالانسی و مدل تشکیل آن
- جفت پیوندی الکترون و جفت تنهای الکترون
- شاخصه های پیوند کوالانسی
- طول پیوند
- انرژی پیوند
- درجه پیوند
- خواص پیوند کوالانسی
درس پانزدهم: انرژی پیوند، الکترونگاتیویته
(شیمی مورتیمر فصل هشتم-شیمی سیلبربرگ فصل نهم)
- محاسبه انتالپی واکنش از روی انرژی پیوند
- الکترونگاتیویته
- روند تغییرات الکترونگاتیویته
- محاسبه عدد اکسایش از روی الکترونگاتیویته
- قطبیت پیوند
- گذار از پیوند کوالانسی به یونی
- خصلت یونی جزیی
- خصلت یونی درصدی
- محاسبه ی میزان درصد پیوند یونی
- تغییر خواص با تغییر در تفاوت الکترونگاتیویته
درس شانزدهم: شکل هندسی مولکول بخش 1
(شیمی مورتیمر فصل هشتم-شیمی سیلبربرگ فصل دهم)
- آشنایی با ساختار لوییس
- قواعد ساختار لوییس
- بار قراردادی و کاربرد آن
- رزونانس
- هیبرید رزونانسی
- انتخاب مطلوب ترین فرم روزنانسی
- تفاوت بار قراردادی و عدد اکسایش
درس هفدهم: شکل هندسی مولکول بخش 2
(شیمی مورتیمر فصل نهم-شیمی سیلبربرگ فصل دهم)
- استثناء های قاعده ی هشتایی
- تئوری دافعه ی زوج الکترونی لایه ظرفیت (وسپر)
- شکل هندسی مولکولی با دو گروه الکترونی
- شکل هندسی مولکولی با سه گروه الکترونی
- شکل هندسی مولکولی با چهار گروه الکترونی
- شکل هندسی مولکولی با پنج گروه الکترونی
- شکل هندسی مولکولی با شش گروه الکترونی
- ارتباط بین الکترون آزاد و پیوند دوگانه با زاویه پیوند
- شکل هندسی مولکول با بیش از یک هسته ی مرکزی
- پیوند و مولکول قطبی
درس هجدهم: اوربیتال های هیبریدی و هیبریداسیون اوربیتالی
(شیمی مورتیمر فصل نهم-شیمی سیلبربرگ فصل یازدهم)
- تئوری پیوند ظرفیت
- هیبریدی شدن SP
- هیبریدی شدن SP2
- هیبریدی شدن SP3
- هیبریدی شدن SP2d
- هیبریدی شدن SP2d2
- مراحل تبدیل فرمول مولکولی به اوربیتال هیبریدی
- پیوند σ
- پیوند π
درس نوزدهم: اوربیتال های مولکولی
(شیمی مورتیمر فصل نهم-شیمی سیلبربرگ فصل یازدهم)
- تئوری اوربیتال مولکولی و اهمیت آن
- مکانیسم تشکیل اوربیتال مولکولی
- اوربیتال پیوندی سیکما
- اوربیتال ضد پیوندی سیکما
- اوربیتال پیوندی پای
- اوربیتال ضد پیوندی پای
- درجه پیوند اوربیتال مولکولی
- نحوه ی ترسیم دیاگرام اوربیتال مولکولی
- بررسی اوربیتال مولکولی مولکولهای دو اتمی تک هسته ای
- بررسی خواص مغناطیسی با تئوری اوربیتال مولکولی
درس بیستم: تغییر فاز و تعادل فازی
(شیمی مورتیمر فصل یازدهم-شیمی سیلبربرگ فصل دوازدهم)
- فاز و مفهوم آن
- تغییرات انتالپی در تغییر فاز
- تغییرات گرما در تغییر فاز
- تعادل گاز – مایع
- نقطه جوش
- تعادل جامد – مایع
- تعادل جامد – گاز
- دیاگرام فازی و کاربردهای آن
- نقاط سه گانه و بحرانی
درس بیست و یکم: مایعات و جامدات
(شیمی مورتیمر فصل یازدهم-شیمی سیلبربرگ فصل دوازدهم)
- نیروهای بین مولکولی
- نیروی یون – دوقطبی
- نیروی دوقطبی – دو قطبی
- پیوند هیدروژنی
- قطبی پذیری و نیروی های پراکندگی (لاندون)
- خواص حالت مایع
- کشش سطحی
- موئینگی
- گرانروی
- خواص شاخص آب
- حلالیت
- ظرفیت گرمایی بالا
- کشش سطحی بالا
- چگالی کم در حالت جامد
- خواص حالت جامد
- ساختار بلوری و آمورف
- سلول واحد
- شبکه مکعبی fcc، bcc، hcp و ccp
- انواع ساختار بلوری
- شناسایی ساختار بلوری با پراش اشعه ایکس
